SK Beveren, gezicht van BKZ? 

Een analyse van SK Beveren  

Luckas Cieters  

Michiel Vande Vijver  

Masterproef voorgedragen tot het bekomen van de graad van:  

Master in de Bestuurskunde en het Publiek Management  

Academiejaar: 2022 – 2023 

Fragmenten uit de studie 

7 Bestuurskundige analyse  

7.1 Relatie gemeente Beveren – SK Beveren  

De werking van een voetbalclub is net zoals in iedere onderneming grotendeels afhankelijk van de beslissingen die het bestuur van de club neemt. Daarnaast zijn er nog andere factoren die een rol spelen in de werking van een voetbalploeg. Denk aan sponsors, supporters en de gemeente of stad waar de ploeg gelegen is (Senaux, 2008). Aan deze laatste wijden de onderzoekers een apart hoofdstuk. 

 De relatie tussen de gemeente Beveren en SK Beveren is namelijk belangrijk geweest voor de club en is dat nu nog steeds (Foubert, 2022). Om te achterhalen hoe de politieke en sportieve component van de gemeente Beveren samenwerken, werden interviews afgenomen met enkele gemeenteraadsleden. …. 

De gemeenteraad van Beveren bestaat uit 35 leden en is als volgt samengesteld: 13 leden van CD&V, 10 leden van N-VA, 3 leden van Groen, 2 leden van Vlaams Belang, 2 leden van Beveren 2020, 2 leden van Vooruit, 1 lid van Open VLD en 2 onafhankelijke leden (Beveren, z.d.). De onderzoekers opteerden om de zes gevestigde waarden uit het politieke landschap te bevragen, maar van de partijen N-VA en Vooruit bleef een antwoord achterwege.  

7.1.1 CD&V  

CD&V is de partij die al jaren aan zet is in de gemeente Beveren. Burgemeester Marc Van de Vijver is in mei 2023 achttien jaar onafgebroken burgemeester en zetelt reeds 24 jaar in het college. Op die manier is hij, samen met de schepen van Sport, mevrouw Katrien Claus, de persoon die het dichtst bij de club SK Beveren staat (M. Van de Vijver, persoonlijke communicatie, 14 februari 2023).  

In de jaren waarin Van de Vijver in het college zetelt, is hij van mening dat het beleid verantwoord moet zijn en blijven. Vanuit de partij Groen krijgt hij de opmerking dat de gemeente veel meer moet betrokken zijn bij de club, maar dat is uitgesloten voor hem. “Het is niet de taak van de gemeente om een club te besturen. Als een beslissing negatief zou uitdraaien, is het de gemeente die zou moeten instaan voor de gevolgen. Ieder zijn taak dus, maar als gemeente is het wel onze taak om te ondersteunen. Voetbal zit in het DNA van Beveren, en dat zal ook niet meteen veranderen.” zegt Van de Vijver. De burgemeester wil niet alleen betrokken zijn in het verleden van de club, maar ook in de toekomst (M. Van de Vijver, persoonlijke communicatie, 14 februari 2023).  

In het verleden heeft Van de Vijver zijn positie in het gedrang gebracht. Hij was de enige die vertrouwen had in het project omtrent de nieuwe hoofdtribune die werd gebouwd in 2008 (zie supra). “Indien ik toen niet had doorgedrongen, werd er nu alleen maar gepraat over het schitterende verleden van KSK Beveren.” aldus Van de Vijver. De partij CD&V heeft vertrouwen in de toekomst van SK Beveren. Ondanks dat de club nu in tweede klasse speelt, leeft er toch een groot enthousiasme binnen de gemeente. Ieder jaar ontvangt SK Beveren het grootste aandeel, ongeveer een derde, uit het topsportfonds van +- 300.000 euro (zie supra) dat de gemeente uitdeelt aan sportinstellingen. Ondanks het feit dat de club gedegradeerd is, mag de club blijven rekenen op deze bijdrage. Het is vooral de bedoeling dat dit geld naar de jeugdwerking van de club gaat (M. Van de Vijver, persoonlijke communicatie, 14 februari 2023).  

Mevrouw Claus beseft dat er een beeld heerst dat de gemeente veel geld uitgeeft aan voetbal. Dit vooral bij mensen waarvoor voetbal een vreemd gebeuren is. Dat moet echter worden genuanceerd volgens de schepen van Sport. Ten eerste moeten de clubs de subsidie uit het topsportfonds verdienen door een sterk dossier in te dienen en kent de gemeente dit niet zomaar toe. Ten tweede zijn de uitgegeven bedragen vooral de leningen die de club momenteel aan het terugbetalen is (zie tabel. Ten derde heeft de gemeente wettelijke verplichtingen aangezien het eigenaar is van het stadion. Langs de andere kant geeft de schepen van Sport toe dat er relatief veel wordt uitgegeven aan het voetbalgebeuren. Zo beschikken bijna alle voetbalclubs in Beveren, inclusief de provinciale ploegen, over een moderne accommodatie. Dit is enkel en alleen mogelijk door steun van de gemeente (K. Claus, persoonlijke communicatie, 14 februari 2023).  

“Op vlak van communicatie is er tussen de club en de gemeente veel verbeterd.” vertelde Claus. Dit is het gevolg van de nieuwe structuur die is opgezet door enerzijds CEO Gobin en anderzijds COO Foubert. Iedere maand vindt er een ontmoeting plaats waarop alle betrokken diensten aanwezig zijn om te vergaderen omtrent veiligheid (zie infra) en de taakverdeling van de groendiensten. De club en de gemeente delen de kosten voor het onderhoud van de terreinen (K. Claus, persoonlijke communicatie, 14 februari 2023).  

7.1.2 Open VLD  

Victor Catry is het jongste en enige lid van Open VLD, oppositiepartij in Beveren. Sinds hij in de politiek zit, is SK Beveren een dossier dat jaarlijks meerdere malen onderwerp is van discussie in de gemeenteraad (V. Catry, persoonlijke communicatie, 24 februari 2023).  

Het grootste dossier is dat van het topsportfonds (zie supra). SK Beveren ontvangt het grootste bedrag uit die pot, aangezien de club voor de meeste uitstraling zorgt naar de buitenwereld toe. In ruil daarvoor moet de club in een jaarlijkse commissie transparant zijn over de besteding van het fonds. Uit de commissie blijkt dat het meeste geld naar de jeugd gaat, aangezien dat ook is wat de gemeente belangrijk vindt. De subsidie uit de pot voor het seizoen 2022-2023, waarin SK Beveren uitkomt in 1B, is ongewijzigd gebleven als toen ze in 1A uitkwamen. Hierover zei Catry: “Aangezien de uitstraling van een club in 1B minder is dan een club van in 1A hoopt iedereen natuurlijk dat de club zo snel mogelijk promoveert. De subsidie kan altijd worden in- of opgetrokken, maar dat hangt af van het dossier dat SK Beveren zal indienen voor het seizoen 2023-2024.” Het standpunt van de partij over dit bedrag is neutraal. Alles hangt dus af van hoe de club zichzelf verantwoordt in de jaarlijkse commissie en de transparantie omtrent de besteding (V. Catry, persoonlijke communicatie, 24 februari 2023).  

Open VLD is van mening dat de overname door de Amerikaanse groep een goede zaak is voor zowel de club als de gemeente. Catry beseft dat het zonder de overname moeilijk zou zijn voor SK Beveren om voldoende financiële middelen aan te trekken. “Die middelen zijn heel belangrijk voor de gemeente gezien de renteloze leningen die moeten worden afbetaald.” vertelde Catry. In de jaarlijkse commissie geeft SK Beveren de garantie aan de gemeente omtrent de terugbetaling (V. Catry, persoonlijke communicatie, 24 februari 2023).  

De partij Open VLD staat voor onafhankelijk, wat inhoudt dat de partij zich niet mengt in beleid van privébedrijven. Wanneer er een impact is op gemeentelijk niveau, is het enerzijds wel belangrijk dat de gemeente vragen stelt en anderzijds dat de bedrijven garanties geven. Deze garanties moeten ook effectief worden afgetoetst met het college van burgemeester en schepenen en de gemeenteraad. Omtrent SK Beveren gebeurt dit allemaal in diezelfde jaarlijkse commissie. Net zoals CD&V is Open VLD van mening dat de club het dagelijks beleid zelf moet voeren en dat de gemeente enkel moet instaan voor subsidiëring waar nodig (V. Catry, persoonlijke communicatie, 24 februari 2023).  

7.1.3 Groen  

Stijn De Munck is gemeenteraadslid van oppositiepartij Groen en komt regelmatig in contact met dossiers omtrent SK Beveren omdat de gemeente eigenaar is van de infrastructuur. Daarnaast staat de gemeente ook borg voor de grote leningen die zijn aangegaan, waarbij de club door renteloze leningen een uitstaande schuld heeft +- 7.000.000 euro bij de gemeente (zie tabel ). Meneer De Munck hoopt dat de club het zowel commercieel als sportief goed doet, zodat de nodige middelen worden gegenereerd om die schulden af te betalen (S. De Munck, persoonlijke communicatie, 21 maart 2023).  

Die schulden zijn aangegaan om spelers en medewerkers te betalen, maar ook om de club te runnen in haar dagdagelijks beleid. Groen was voorstander om dit bedrag uit te lenen, met de bedoeling dat een groot deel zou worden gebruikt om het jeugdvoetbal te ondersteunen. Als het specifiek over het ondersteunen van de jeugdopleiding gaat, heeft de partij nooit dwarsgelegen. Groen is van mening dat het financieel ondersteunen van een commercieel bedrijf geen kerntaak is van een gemeentebestuur. Meneer De Munck zei het volgende: “Er zullen ongetwijfeld steden of gemeenten zijn die dat wel doen, maar sportiviteit, sportspel, plezier en jeugdopleiding moeten centraal staan. Indien dit het geval is, zal de club ook altijd steun genieten van de partij, maar dus niet omwille van het commercieel bedrijf dat de club ook is.” (S. De Munck, persoonlijke communicatie, 21 maart 2023).  

De gemeente heeft renteloze leningen verschaft en verleent elk jaar een topsportsubsidie, maar de gemeente heeft nauwelijks inspraak over het financieel beleid van de club. De club regelt zelf hoe ze haar financiën doet, en dat is net wat de partij Groen wil veranderen. Zo gaat de 100.000 euro uit het topsportfonds veel minder naar jeugdopleiding en meer naar het betalen van lonen volgens de partij.  

De partij is dus voorstander van een veel performantere manier van werken inzake die topsportsubsidie (Groen Beveren, 2019). “Volgens het college is het moeilijk om die geldstroom te controleren, maar er moet een manier zijn waarop de gemeente kan nagaan waar die subsidie naartoe gaat. Zowel bij de voetbal, basket en volleybal groeien er heel weinig spelers door naar de top.” vertelde De Munck. Groen is dus van mening dat er moet worden geïnvesteerd in de jeugdopleiding en dat de subsidie niet mag verdwijnen in een commerciële constructie (S. De Munck, persoonlijke communicatie, 21 maart 2023).  

Aanpassingen aan infrastructuur inzake brand- en supportersveiligheid zijn volledig ten koste van de belastingbetaler van Beveren. Zo blijkt uit het meerjarenplan 2020-2025 van de gemeente Beveren dat er 202.641 euro wordt geïnvesteerd inzake brandveiligheid (Beveren, 2022). Groen heeft aan het college en gemeentebestuur meerdere malen voorgesteld om de infrastructuur te verkopen aan de club. Op die manier zouden alle infrastructuurkosten ten koste zijn van de club zelf, maar volgens De Munck zou de club hier nooit mee akkoord gaan. Bovendien verhuurt de gemeente de infrastructuur (terreinen, tribunes etc.) voor een symbolische euro per jaar aan SK Beveren. Op zijn beurt verhuurt de club diezelfde infrastructuur aan andere clubs aan een hoger bedrag. “Als partij kijkt Groen daar met lede ogen naar. Het kan niet dat de club geld pakt uit de zakken van amateurclubs omdat die bijvoorbeeld de kantine of douches gebruiken.” gaf De Munck aan. De gemeente zorgt bovendien gedeeltelijk voor het onderhoud van de graspleinen. Concreet voorziet de gemeente dus meer financiële steun dan alleen de renteloze leningen (S. De Munck, persoonlijke communicatie, 21 maart 2023).  

Voor de partij Groen is het ecologisch aspect van SK Beveren belangrijk. Twee jaar geleden pleitte de partij om een analyse te maken van het energieverbruik van de club. “Het is waanzinnig om te weten hoeveel energie de verlichtingsinstallatie verbruikt.” aldus De Munck. SK Beveren heeft een moderne infrastructuur in vergelijking met andere ploegen in 1B, maar dat kost de gemeente veel geld. Door de hoge energieprijzen komt de vraag naar een analyse op de volgende commissie automatisch terug. Het voorstel van de partij was het volgende: overkappen van het Freethielstadion met doeken om de warmte bij te houden. De partij beseft dat dit voorstel niet gaat goedgekeurd worden aangezien de lijst met voorstellen om de gemeentelijke infrastructuur te verbeteren lang is (S. De Munck, persoonlijke communicatie, 21 maart 2023). 

7.1.4 Vlaams Belang  

Marijke De Graef gaf aan dat de partij Vlaams Belang achter SK Beveren staat. In het verleden heeft de partij bijna alle dossiers omtrent SK Beveren goedgekeurd omdat Vlaams Belang weet dat voetbal een belangrijke sociale status heeft. “SK Beveren heeft altijd bijgedragen aan de naam van de gemeente en politieke steun is dus het minste wat de partij terug kan geven.” zegt De Graef (M. De Graef, persoonlijke communicatie, 17 februari 2023).  

In het verleden kreeg de club enkele renteloze leningen van de gemeente. Hiermee stemde de partij altijd in, met de nuance dat de partij van mening was dat de laatst verleende renteloze lening te excessief was. Het verleende bedrag moest volgens de partij minstens worden ingekort met een bedrag van 300.000 euro. De partij had het gevoel dat de gemeente anders te veel wordt aanzien als een goedkope bank. In tegenstelling tot het oude bestuur wenden de Amerikaanse eigenaars zich niet snel tot de gemeente, maar proberen ze zelf zo veel mogelijk te financieren. Het enige punt van kritiek dat De Graef heeft is het volgende: “De Amerikanen laten bepaalde zaken te lang aanslepen. Zo zijn in de Klapperstraat enkele huizen onteigend die aanpalen aan de oude staantribune. Het zou de bedoeling zijn dat daar een nieuwe tribune komt met onderin enkele winkels. De onteigende huizen zouden afgebroken worden en plaats moeten maken voor horeca. Op dit moment staan die huizen leeg, met als gevolg dat er verkrotting ontstaat.” Een grote frustratie van de partij is dat dit niet de prioriteit is van de nieuwe eigenaars. Volgens De Graef blijft het in de gemeenteraad te stil omtrent dit onderwerp (M. De Graef, persoonlijke communicatie, 17 februari 2023).  

Met de fusie in 2010 was de partij minder tevreden door de spanningen tussen de gemeente Beveren en de stad Sint-Niklaas. De politieke partijen hebben hier echter weinig invloed op gehad. De fusie was puur een kwestie tussen de clubs zelf en de KBVB (M. De Graef, persoonlijke communicatie, 17 februari 2023).  

Vlaams Belang is van mening dat ze zich als politieke partij niet moet mengen in het sportieve beleid. “Het is niet omdat de gemeente eigenaar is van de infrastructuur dat ze zich moet laten gelden op sporttechnisch gebied.” vertelde De Graef. Volgens de partij heeft de gemeente alleen de plicht om de mogelijkheid aan te bieden om te voetballen, door bijvoorbeeld de nodige accommodatie te voorzien (M. De Graef, persoonlijke communicatie, 17 februari 2023). 

Doorgeef- en renteloze leningen (Gemeente Beveren, 2022)